Բնագիտություն - բոլոր աշխատանքները

Բանջարեղեններ

Տ՝ես այստեղ


Սերմեր բույսերի

Սերմը մերկասերմ և ծաղկավոր բույսերի օրգան է, որը կատարում է վերարտադրողական, տարաբնակեցման և անբարենպաստ պայմաններում գոյատևման գործառույթներ: Առաջացել է տարասպոր բարձրակարգ բույսերի էվոլյուցիայի ընթացքում: Սովորաբար զարգանում է սերմնասաղմում՝ հիմնականում բեղմնավորումից հետո :

Մերկասերմ բույսերի սերմերը ձևավորվում են կոների սերմնաթեփուկների մակերևույթին, ծաղկավորների սերմերն ամփոփված են պտղի մեջ:

Սերմերը կազմված են սերմնակեղևից , սաղմից և հաճախ էնդոսպերմում ու պերիսպերմում գտնվող սննդարար նյութերից:

Սերմնակեղևը սաղմը պաշտպանում է չորանալուց: Այն կարող է լինել փայտանման , թաղանթանման  և կաշեկերպ : Սերմերի մակերևույթին սովորաբար նկատվում են սերմնասպին, միկրոպիլեի  փոսիկաձև հետքը, խալազի  հետքը, ակոսիկները, թմբիկները և սերմնակարերը: Սերմերի մակերևույթը լինում է ողորկ և փայլուն, ցանցակոսավոր , փշոտ , թմբիկավոր , թեփուկավոր և այլն: Որոշ սերմեր ունեն թևիկներ , մազիկներ: 

Սերմերի արտաքին ձևը և կառուցվածքը կայուն ժառանգական     հատկանիշներ են և օգտագործվում են բույսերի կարգաբանության մեջ: Սերմերի չափերը և զանգվածը տարբեր են՝ 0,002–0,005 մգ-ից մինչև 9 կգ , առավելագույնը՝ 20 կգ : Սերմերի քանակը պտուղներում նույնպես խիստ տատանվում է՝ մեկից մինչև մի քանի միլիոն : Սերմերի ծլունակության պահպանման տևողությունը մի քանի օրից  մինչև հարյուրավոր տարիներ են: Սերմերն օգտագործվում են ցանքի համար, սննդի մեջ, որպես համեմունք, նաև ձեթեր, օսլա, ներկանյութեր ու դեղանյութեր ստանալու համար և այլն:

Որոշ բույսերի սերմերի արդյունաբերական մշակման արգասիքները՝ քուսպը և այլն, օգտագործում են որպես կեր կենդանիների ու թռչունների համար:

Սերմեր. 1.սպիտակագլուխ կաղամբի, 2. բողկի, 3.ամսաբողկի, 4. շաղգամի, 5. գազարի, 6. մաղադանոսի, 

7. ստեպղինի, 8. սոխի, 9. լոլիկի, 10. տաքդեղի, 11. սմբուկի, 12. ճակնդեղի, 13. սամիթի, 14. սպանախի, 15. հազարի, 16. խավրծիլի, 17. կանգկուրի, 18. վարունգի, 

19. ավելուկի, 20. ծնեբեկի, 21. լոբու, 22. ոլոռի, 23. բակլայի, 24. սեխի, 25. ձմերուկի, 26. դդումի, 27. դդմիկի

Եվրասիա

Խաղաղ oվ. - 1

Ատլանտյան oվ. -2

Հնդկական oվ. - 3

Հյուսիսային Սառուցյալ oվ. - 4

Արաբական ծով - 5

Սև ծով - 6

Հյուսիսային ծով - 7

Բալթիկ ծով - 8

Նորվեգական ծով - 9

Բարենցի ծով - 10

Կարայի ծով - 11

Լապտևների ծով - 12

Բերինգի ծով - 13

Արևելասիբիրական ծով - 14

Օխոտի ծով - 15

Ճապոնական ծով - 16

Դեղին ծով - 17

Արևելաչինական ծով - 18

Հարավչինական ծով - 19

Ճավայի ծով - 20

Բենգալյան ծոց - 21

Օմանի ծոց - 22

Պարսից ծոց - 23

Բիսկայան: ծոց - 24

Արեգակի և լուսնի խավարում

Արեգակի խավարում

Նորալուսնի ժամանակ , երբ Արեգակը, Լուսինը և Երկիրը գտնվում են գրեթե մի ուղղի վրա, Լուսնի ստվերն ընկնում է Երկրի վրա և Երկրի մակերևույթի որոշ մասերից դիտելիս Արեգակն ամբողջությամբ կամ մասամբ չի երևում, որն էլ Արեգակի լրիվ կամ մասնակի խավարումն է։ Տվյալ վայրում Արեգակի լրիվ խավարումը տևում է 2 - 3 առավելագույնը՝ 8 ր, իսկ մասնակին՝ 2 - 3 ժ։ Երբ խավարման ընթացքում Լուսինը գտնվում է իր ուղեծրի երկրահեռ, իսկ Երկիրը իր ուղեծրի արևամերձ մասերում, Լուսնի անկյունային տրամագիծը դառնում է Արեգակինից փոքր և ծածկում է Արեգակի միայն կենտրոնական մասը (օղակաձև խավարում)։

Լուսնի խավարում

Լիալուսնի ժամանակ, երբ Արեգակը, Երկիրը և Լուսինը գտնվում են գրեթե մի ուղղի վրա, Երկրի ստվերն ընկնում է Լուսնի վրա և տեղի է ունենում Լուսնի լրիվ կամ մասնակի խավարում։ Լուսնի լրիվ խավարումը առավելագույնը տևում է 1 ժ 45 ր, իսկ մասնակին՝ մի քանի ժամ։

Կայծակ

Կայծակը շատ գեղեցիկ է և միաջամանակ սարսափելի: Կայծակների առաջացման պատճառը լիցքավորված ամպերն են: Ամպերը լիցքավորվում են մթնոլորտի օդի հետ շփման հետևանքով: Կայծակի ժամանակ, ապերը լիցքաթափվում են՝ իրենց լիցքերը տալով միմյանց կամ հողին: Կայծակը կարող է սպանել մարդկանց, այդ պատճառով էլ մարդիկ օգտագործում են մի սարք, որի անունը շանթագել է: Դրանք ավելի մոտ են ամպերի դրա համար էլ նրանք վերցնում են կայծակի լիցքը իրենց վրա և պաշտպանում են մարդկանց: Կայծակի ժամանակ պետք չի կանգնել մեծ ժայռերիև ծառերի մոտ:

Հարցաշար

1.            Որ մայրցամաքի ափերն են ողողումհետևյալ   օվկիանոսները

      Ø Խաղաղ, Ատլանտյան, Սառուցյալ,Հնդկական

Եվրասիա:

      Ø Ատլանտյան, Հնդկական

Աֆրիկա:

      Ø Սառուցյալ, Խաղաղ, Ատլանտյան

Հյուսիսային ամերիկա:

      Ø Խաղաղ, Ատլանտյան

Հարավային ամերիկա:

      Ø Հնդկական, Խաղաղ

Ավստրալիա:

      Ø Խաղաղ, Հնդկական, Ատլանտյան

Եվրասիա:

2.Առանձին սյունակներում ըստ մայրցամաքներիպատկանելիության դուրս գրել հետևյալ      աշխարհագրական օբյեկտները

Աֆրիկա	Հարավային ամերիկա	Ավստրալիա	Անտարկտիդա	Հյուսիսային ամրեիկա	Եվրասիա
Նեղոս	Տիտիկական	Կենգուրու	Ռոսսի	Սեքվոյա	Սուեզ
Բաոբաբ	Ակոնկագուա	Կարպենտարիա	Ամունդսենի	Նիագարա
Մադագասկար	Անխել	Կոսցյուշկո	Վինսոն	Մակ Քինլի
Կիլիմանջարո	Իգուասու	Ֆիջի		Յուկոն
Վիկտորիա լիճ	Մագելանի նեղուց	Արաֆուրյան		Միսիսիպի
Մոզամբիկ	Ուրուգվայ			Սարգասյան
Սահարա				Լաբրադոր

3.      Հետևյալ գետերը դասավորել իրենցմայրցամաքների պատկանելիությանաղյուսակում` Աֆրիկա, Ավստրալիա, Հվ.Ամերիկա`

Աֆրիկա	Ավստրալիա	Հվ.Ամերիկա
Կոնգո	Մուրրեյ	Օրինոկո
Նեղոս	Դառլինգ	Ամազոն
Զամբեզի	Կուպերս-կրիկ	Պարանա
Նիգեր		Ուրուգվայ
Օրանժ

4.            Հետևյալ ծովերը դասավորել իրենցմայրցամաքների պատկանելիության աղյուսակում`Աֆրիկա, Ավստրալիա, Անտարկտիդա, Հվ. Ամերիկա`

Աֆրիկա	Ավստրալիա	Հվ. Ամերիկա	Անտարկտիդա
Միջերկրական	Ֆիջի	Կարիբյան	Ռոսսի, Ուեդդելի
Կարմիր	Թասմանի		Ամունդսենի
	Արաֆուրյան		Բելինսհաուզենի
	Կորալյան		Համագործակցության

Էլեկտրական հոսանքից օգտվելիս անհրաժեշտ է պահպանել անվտանգության կանոնները:

1)Էլեկտրական հոսանքի շղթաներ հավաքելիս շղթան հոսանքի աղբյուրինմիացնել վերջում, այն ժամանակ, երբ արդեն բոլոր միացումները կատարվել են և մանրամասն ստուգվել:

2)Էլեկտրական շղթայի առանձին մասերը միմյանց միացնել փակ՝ մեկուսիչ նյութով պատված հաղորդալարերով:

3)Փորձեր կատարելիս ուշադիր լինել. Պատահականորեն չդիպչել շըղթայի բաց մասերին: Հատկապես զգույշ պետք է լինել կենցաղում օգտագործվող էլեկտրական սարքերից օգտվելիս. փչացած էլեկտրական սարքերը կարող են կյանքի համար վտանգավորլինել: 

Հարավային Ամերիկա

1.   Հրո Երկիրը Հարավային Ամերիկայից բաժանող նեղուց:

Մագելանի նեղուց :

2.   Որ գետի վրա է գտնվում Անխել ջրվեժը:

Էլեն ջան Անխել ջրվեժը գտնվում է Հարավային Ամերիկայում, Օրինոկո գետի վրա:

3.   Հարավային Ամերիկայի ամենաբարձր գագաթը:

 Ակոնկագուա լեռ (6960 մ.):

4.   Աշխարհի ամենաբարձր ջրվեժը:

 Անխել ջրվեժը (1054 մ):

5.   Ամենաջրառատ գետը:

Ամազոն գետը:


Արտաշես Ա-ի մասին

http://www.slideshare.net/ElkaMkrtchyan/artashes-a

Առաջադրանք ա/

Առանձին սյունակներում դուրս եք գրում յուրաքանչյուր մայրացամաքին պատկանող գետերը, ծովերը, ծոցերը և լճերը:

Աֆրիկա	Ավստրալիա	Անտարկտիդա
Գվինեական	Կարպենտարիա	Ռոսսի
Կարմիր	Թասմանի	Համագործակցություն
Չադ	Արաֆուրյան	Ուեդդելի
Տանգանիկա	Կուպերս-կրիկ	Բելինսհաուզենի
Զամբեզի	Էյր
Կոնգո	Մուրրեյ
Նեղոս	Մեծ Ավստրալիական
Օրանժ	Ֆիջի
Վիկտորիա
Նիգեր
Միջերկրական

Առանձին սյունակներում դուրս եք գրում յուրաքանչյուր մայրացամաքին պատկանող կղզիները և թերակղզիները:

Աֆրիկա	Ավստրալիա	Անտարկտիդա
Սոմալի	Քեյփ-Յորք	Անտարկտիկական
Մադագասկար	Թիմոր
	Նոր Զելանդիա
	Առնեմ-Լենդ
	Թասմանիա

Առաջադրանք գ/

1. Հասարակածը երկու անգամ հատող գետ:

      Կոնգո գետ

2    2. Միջերկրական ծովը և Ատլանտյան օվկիանոսը միացնող նեղուց:

     Գիբլառտար նեղուց

      3.Կարմիր ծովը և Ադենի ծոցի միացնող նեղուց:

    Բաբ-էլ-Մանդեբ նեղուց

      4.Աշխարհի ամենաերկար գետը:

      Նեղոս գետ

      5.Աֆրիկա մայրցամաքը Մադագասկար կղզուց բաժանող նեղուց:

     Մոզամբիկ նեղուց

      6.Աֆրիկայի ամենաբարձր գագաթը:

     Չիլիմանգարո գագաթ

7.Ավստրալիայի ամենաբարձր գագաթը:

      Կոսցյուշկո –2230 մ

      8.Անտարկտիդայի ամենաբարձր գագաթը:

     Վինսոն - 5140մ

      9.Անտարկտիդա մայրցամաքը Հարավային Ամերիկայից բաժանող նեղուց:

      Դրեյկի նեղուց

      10 Կարմիր ծովը Միջերկարակն ծովին միացնող ջրանցք:

 Սուեզի ջրանցք

Ինչպես խնայել էներգիան

Որպեսզի խնայել էներգիան պետք է քիչ օգտագործել այն: Պետք է լույսերը վառ չթողնել, սառնարանի դուռը բաց չթողնել, համակարգիչները, հեռուստացույցները միացված չթողնել: Ամբողջ աշխարհում գոյություն ունի մի օր, մի ժամ, երբ ոչ ոք չի միացնում էլեկտրաեներգիա և այդ ժամանակաընթացքում բավականին շատ էներգիա է խնայվում: Որպեսզի շատ էներգիա չծախսվի լուսավորության վրա, պետք է սովորական լամպերը փոխարինել խնայող լամպերով: Օգտագործում են նաև արևային մարտկոցներ: Կան հատուկ հայելիներ, որոնք արևից տաքանում են և դրանով ստանում են էներգիա ու սկսում են այն օգտագործել: Ռուսաստանում գետնի մեջ դրված են հատուկ լույսեր: Երբ մարդը դրա վրայով քայլում է, այդ լույսերը էներգիա են վերցնում և վառվում են:

Անտարկտիդա

<Մարմինների շարժումը և փոխազդեցությունը> նախագիծ
Մակընթացություն և տեղատվություն
http://www.slideshare.net/ElkaMkrtchyan/ss-27729939

Ստուգման տեստ

Էլեն Մկրտչյան 6-2 դասարան

1.Թվարկված երևույթներից, որն է ֆիզիկական: Համապատասխան տառը վերցնել շրջանակի մեջ:

դ/սառույցի հալվելը 1

2.Գտնել սխալ պնդումը: Համապատասխան տառը վերցնել շրջանակի մեջ:

Քիմիական երեևույթների ժամանակ չի փոխվում՝

ա/մարմնի ձևը 1

3.Անտառները համարվում են թթվածնի շտեմարան: Արդյոք դա ճիշտ է: Պատասխանը հիմնավորել:

Այո, անտառները համարվում են թթվածնի շտեմարան, որովհետև այնտեղ կան շատ ծառեր իսկ թթվածին առաջանում է ծառերից և բնությունից: 1

4.Գտնել սխալը և վերցնել օղակի մեջ:

ա/վառվող նավթը կարելի է հնագցնել ջրով:1

5.Թվարկել բնության 3 երևույթներ, որոնք բնորոշ են գարնանը:

Ծաղիկներն են ծաղկում, եղանակը վատանում է, թռչունները վերադառնում են:0.5

6.Ստորև բերված  ռեկցիաներից որոնք են քայքայման, որոնք միացման:

S+Fe=FeS - միացման ռեակցիա

2NaCI=2Na+CI₂ – միացման ռեակցիա

2H₂₊0₂=2H₂O - քայքայման ռեակցիա

S+O₂=SO₂ – քայքայման ռեակցիա 0.5

7.Թվարկեք որևէ նյութ, որ տեսել եք պինդ, և հեղուկ, և գազային վիճակում:

Ջուր

Պինդ-սառույց

Հեղուկ-ջուր

Գազային-գոլորշի 1

8.Գրել պինդ, հեղուկ, գազային վառելիքի տեսակները:

Որ տեսակն է համարվում էկոլոգիապես մաքուր:

Պինդ- հանածո ածուխներ, տորֆ, այրվող թերթաքարեր, փայտանյութ:

Հեղուկ-բենզին, մազութ , կերոսին, նավթ

Գազային-բնական այրվող գազեր

Գազը  համարվում է էկոլոգիապես մաքուր: 1

9.Գրել հիմնական և անցումային կլիմայական գոտիները:

10.Գրել ֆիզիկական, քիմիական, բնական երևույթներից 3-ական  օրինակ:

Ֆիզիկական-սառույցի հալվելը, ջուրը եռալը, շաքարի փշրումը

Քիմիական- կաթի թթվելը, երկաթի ժանգոտվելը, մոմի հալվելը  1

8 միավոր